08 sierpnia 2025

Elizabeth Jane Howard LATA GORYCZY - premiera 13 sierpnia

Barwny portret życia brytyjskich wyższych sfer.

Kolejna odsłona sagi, opartej na wątkach autobiograficznych, obejmującej losy kolejnych pokoleń bogatej mieszczańskiej rodziny, które śledzimy od końca lat trzydziestych XX wieku, kiedy to znany dotąd świat, z jego tradycjami i przywilejami, zaczyna bezpowrotnie odchodzić w przeszłość.

Monumentalny epicki cykl Elizabeth Jane Howard, jedna z najambitniejszych i najbardziej dopracowanych serii powieściowych w dwudziestowiecznej literaturze angielskiej, w trzecim tomie utrzymuje tempo i intensywność, do których autorka zdążyła nas przyzwyczaić we wcześniejszych tomach.

Na podstawie powieści powstał sześcioodcinkowy serial The Cazalet, zrealizowany przez telewizję BBC w gwiazdorskiej obsadzie aktorskiej.

Anglia, wiosna 1942 roku.

Największy konflikt zbrojny w historii ludzkości wkracza w czwarty rok. Rośnie poczucie zagrożenia i niedostatku, a chaos przestaje być odskocznią od rutyny – staje się sposobem na życie. Mroczne dni walki stanowią przejmujące tło dla codzienności członków uprzywilejowanej rodziny Cazaletów. Zarówno na spokojnej wsi w Sussex, jak i w nękanym nalotami Londynie, rozdzieleni Cazaletowie zaczynają dostrzegać, że wojenna walka o przetrwanie rezonuje z zamieszaniem w ich własnym życiu.

Pomimo niełatwej rzeczywistości, z jaką przychodzi im się mierzyć, coś zaczyna się budzić w młodych Cazaletach: czas oczekiwania dobiega końca i ekscytujący świat dorosłości jest na wyciągnięcie ręki. Żelazna wiktoriańska moralność rozluźnia swoje jarzmo, a pod pozorem wojennego wysiłku i poświęcenia kobiety wreszcie mogą pracować – i kochać – z większą swobodą. W korowodzie narodzin i strat, małżeństw i nielegalnych związków, toczy się życie klanu Cazaletów, ich przyjaciół i ukochanych, życie napędzane marzeniami o pokoju po wojnie, o chwili, w której rodzina znów będzie razem, a rany zaczną się goić, snami o równości i sprawiedliwości, które przyniesie ze sobą nowy porządek, fantazjami o dniu, w którym całe to zamieszanie nareszcie się skończy.

ELIZABETH JANE HOWARD

Urodzona w 1923 roku w Londynie w mieszczańskiej rodzinie z artystycznymi tradycjami – jej matka tańczyła w zespole baletowym Diagilewa, a dziadek był kompozytorem – Elizabeth Jane Howard uciekła z domu by grać w prowincjonalnych teatrach i pracować jako modelka. Kilka lat później znów uciekła, od swojego pierwszego męża, Sir Petera Scotta (jedynego syna zdobywcy Antarktyki Roberta Falcona Scotta!). Tym razem, by pisać powieści – zresztą od razu z wielkim sukcesem, jej pierwszą powieść uhonorowano prestiżową nagrodą dla najbardziej obiecującego talentu pisarskiego.Za mąż wychodziła jeszcze dwa razy, nigdy szczęśliwie. I miała wielu kochanków, wśród nich Cecila Day-Lewisa, irlandzkiego poetę, ojca aktora Daniela Day-Lewisa. Trzecie małżeństwo, z Kingsleyem Amisem, jednym z najważniejszych twórców w historii brytyjskiej literatury, o mały włos nie zabiło jej kariery pisarskiej. Ocalił ją Martin Amis, syn Kingsleya, również ceniony pisarz, który jeszcze w latach studenckich przepisywał brudnopisy macochy i dopingował ją do dalszej pracy, a kiedy w latach dziewięćdziesiątych wahała się, co powinna napisać: współczesną wersją „Dumy i uprzedzenie” Jane Austen, czy trzytomową sagę rodzinną, z entuzjazmem doradził jej to drugie.

Tak powstały „Kroniki Cazaletów”, epicka, ostatecznie pięciotomowa saga, opowiadająca historię czterech pokoleń bogatej angielskiej rodziny na przestrzeni niemal trzech dekad – od 1937 roku do późnych lat pięćdziesiątych. Przez pryzmat ich losów i codzienności, najpierw sielskiej, jeszcze przedwojennej, choć okrytej już cieniem nadchodzącej tragedii, a wkrótce coraz bardziej niepewnej, wypełnionej strachem przed niemiecką inwazją, głodem i utratą bliskich, autorka ukazuje głębokie przemiany społeczne i klasowe, jakie przechodzi angielskie społeczeństwo, a szczególnie jego żeńska część. Jest tu nostalgia za dawnymi czasami, i nadzieja na lepszą przyszłość, dziecięce dramaty i dorosłe tragedie, wielkie miłości, zdrady i niepowetowane straty.

Dowcipne, pełne celnych spostrzeżeń powieści, w dużym stopniu oparte na wspomnieniach Howard, stały się sensacją i zapewniły pisarce nieśmiertelność i miejsce w panteonie najbardziej cenionych brytyjskich twórców literatury – królowa Camilla, księżna Kornwalii, deklaruje, że gdyby miała zdecydować, jakie książki zabierze ze sobą na bezludną wyspę, bez wahania wybrałaby „Kroniki Cazaletów”. Na podstawie pierwszych dwóch tomów, „Lat beztroski” i „Lat oczekiwania”, nakręcono popularny serial telewizyjny. Powstało też słuchowisko, które w 2012 roku przykuło do odbiorników radiowych miliony słuchaczy radia BBC.

W prozie Howard zakochają się bez reszty wielbiciele epickich sag rodzinnych – od Kena Folletta po Lucindę Riley, serialu „Downton Abbey”, filmu „Gosford Park” Roberta Altmana, powieści Juliana Fellowesa, a także „Powrotu do Brideshead” Evelyna Waugha, „Okruchów dnia” Kazuo Ishiguro i „Pokuty” Iana McEwana. Oraz wszystkiego, co do szpiku kości brytyjskie!

Podobał Ci się materiał? Możesz wesprzeć go na Patronite lub BuyCoffee

Grupa Twórcza Qlub Xsiążkowy

Grupę tworzyło kilka przypadkowo dobranych, sfrustrowanych indywiduów, które zapragnęły poklasku, pieniędzy i niezasłużonej sławy. I żeby ich zaprosili do telewizora. Ich współpraca przy kampanii od samego początku przebiegała bardzo źle z powodu wielowektorowej, odwzajemnionej nienawiści. Oraz bezinteresownej zawiści.

Oczywiście GTQX w wyniku wielkiej kłótni na spotkaniu założycielskim przestała istnieć, a jej członkowie spotykają się od tego czasu wyłącznie w sądach.

Social Media

Nagrody i wyróżnienia

Artur Kawa 2011-2022