Kolekcja literatury skandynawskich pisarek w domenie publicznej – nowości wydawnicze Wolnych Lektur

Kiedy pada hasło: literatura skandynawska, natychmiast przychodzą na myśl albo niezwykłe książki dla dzieci, takie jak te o muminkach, cudne opowieści Astrid Lindgren i baśnie Andersena, albo mrożące krew w żyłach, mroczne i pełne napięcia kryminały. Jedne i drugie nie pozwalają się od siebie oderwać. Ale w literaturze skandynawskiej można znaleźć o wiele więcej! Powieści psychologiczne o skomplikowanych, głęboko ludzkich bohaterach, rozbudowane fabuły dotyczące uniwersalnych problemów — słowem: książki, przy których nie sposób się nudzić.

W bibliotece internetowej www.wolnelektury.pl pojawiło się pięć zupełnie nowych propozycji skandynawskich. W ramach projektu „Feministyczne inspiracje. Nowe przekłady literatury skandynawskiej” publikujemy powieści, opowiadania i dramaty, które nigdy wcześniej nie były tłumaczone na język polski, oraz jeden utwór z niepełnym przekładem, powstałym w 1910 roku. Wśród autorek znajdują się zarówno uznane noblistki, jak i twórczynie mniej znane w Polsce, a ich dzieła dotykają ważnych kwestii związanych z emancypacją kobiet, ich prawem do samostanowienia, równouprawnieniem, a także krytyką społeczeństwa konsumpcyjnego. Utwory te poruszają tematy takie jak łączenie życia zawodowego z prywatnym, seksualność kobiet (również nieheteronormatywnych), znaczenie wspólnoty doświadczeń w kształtowaniu życia kobiet, a także kwestie zdrowia psychicznego.

Do tej pory w bibliotece Wolne Lektury ukazały się:

Rozmowy przez telefon — krótka sztuka teatralna autorstwa szwedzkiej pisarki, Victorii Benedictsson w polskim tłumaczeniu Elżbiety Frątczak-Nowotny, opowiadająca o dość nietypowym wieczorze z życia siedemnastoletniej Siri, która po śmierci rodziców trafia do domu bogatego wuja, gdzie czuje się bardzo samotna. Dzięki zabawnemu zbiegowi okoliczności zyskuje jednak przyjaciela.

Marzenie o Oriencie — powieść szwedzkiej pisarki, Sophie Elkan, opublikowana w 1901 r., w polskim przekładzie Justyny Czechowskiej. Inspiracją do napisania jej była podróż autorki na Wschód. Książka opowiada o niemożliwej miłości pomiędzy ludźmi, wywodzącymi się z odmiennych kultur, i o podróżach, które miałyby zbliżyć do siebie parę głównych bohaterów — Egipcjanina Saida i Szwedkę Stinę — dając im szansę na wzajemne poznanie swoich korzeni i przezwyciężenie różnic mentalnych oraz cywilizacyjnych. Czy tej dwójce uda się uciec od stereotypów i zrealizować „marzenie o Oriencie” — tak odmienne dla każdego z nich?

Zdarzyło się po drodze — zbiór opowiadań Agnes von Krusenstjerna, szwedzkiej pisarki–buntowniczki, w przekładzie Justyny Czechowskiej. Pisane w burzliwych latach międzywojnia, śmiało łamią konwenanse obyczajowe i konwencje literackie. Dzieciństwo, młodość i starość, choroba i śmierć, rodzina i samotność, przyjaźń i zdrada, trwanie, przemijanie i powroty, miłość i nienawiść, seksualność i erotyzm, bieda i wielkie pieniądze, podróż i dom rodzinny, nuda i szaleństwo, wreszcie pozycja kobiety i wartość jej życia jako jednostki i cząstki społeczeństwa… — w tym niewielkim tomie udało się autorce poruszyć niemal wszystkie możliwe wątki i problemy, z jakimi spotykała się zarówno na co dzień w swoim środowisku rodzinnym i artystycznym, jak i poza jego przestrzennymi i czasowymi ramami.

Legenda starego dworu — powieść Selmy Lagerlöf, wybitnej szwedzkiej pisarki i noblistki, w najnowszym polskim przekładzie Justyny Czechowskiej, opowiada historię młodej kobiety, próbującej uratować przed szaleństwem mężczyznę, którego bezgranicznie kocha. Gunnar Hede studiuje w Uppsali, jednak zamiast koncentrować się na nauce, całymi dniami gra na skrzypcach. Kręta ścieżka sztuki powoli doprowadza go do obłędu. Przypadkowo poznana z artystyczną trupą Ingrid zrobi wszystko, by ukochanego ocalić.

Pani Marta Oulie Sigrid Undset — powieść o zdradzie, napisana w formie dziennika, opowiadającego o rozwoju związku Marty Oulie z mężem Ottonem, poczciwym i zapracowanym przedsiębiorcą, oraz o romansie z zakochanym w niej Henrikiem, kuzynem Marty i zarazem wspólnikiem w interesach Ottona. Wydarzeniem, które skłania kobietę do przelewania na papier refleksji i wspomnień, jest choroba Ottona, który z powodu gruźlicy przebywa w sanatorium, nieświadomy zdrady, jakiej dopuściła się jego żona, oraz faktu, że to Henrik jest ojcem najmłodszego z czwórki ich dzieci. Głębia psychologiczna postaci, dylematy natury moralnej, wyraziście nakreślone środowisko, a nade wszystko tematyka — miłość kobiety do mężczyzny — to cechy, które można uznać za charakterystyczne dla całej twórczości tej autorki. Powieść Sigrid Undset przełożyła dla nas Katarzyna Tunkiel.

Nowe przekłady skandynawskich pisarek oferują polskim czytelnikom niepowtarzalną okazję do zanurzenia się w historii literatury skandynawskiej i odkrycia nowych perspektyw na kobiece doświadczenie. Dzieła te są nie tylko literacką perełką, ale również ważnym głosem w debacie o roli kobiet w społeczeństwie. Kolekcja wprowadza nas w skandynawską kulturę, a jednocześnie porusza uniwersalne tematy, które są aktualne również dzisiaj.

Kolejne książki z kolekcji będą ukazywały się sukcesywnie i wierzymy, że ich publikacja przyczyni się do szerszego zainteresowania literaturą skandynawską w Polsce.

Więcej o projekcie na stronie biblioteki Wolne Lektury.

Projekt dofinansowany przez Unię Europejską. Wyrażone poglądy i opinie są jednak wyłącznie poglądami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Unii Europejskiej lub Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Edukacji i Kultury. Ani Unia Europejska, ani organ przyznający dofinansowanie nie ponoszą za nie odpowiedzialności.

Podobał Ci się materiał? Możesz wesprzeć go na Patronite lub BuyCoffee

Grupa Twórcza Qlub Xsiążkowy

Grupę tworzyło kilka przypadkowo dobranych, sfrustrowanych indywiduów, które zapragnęły poklasku, pieniędzy i niezasłużonej sławy. I żeby ich zaprosili do telewizora. Ich współpraca przy kampanii od samego początku przebiegała bardzo źle z powodu wielowektorowej, odwzajemnionej nienawiści. Oraz bezinteresownej zawiści.

​Oczywiście GTQX w wyniku wielkiej kłótni na spotkaniu założycielskim przestała istnieć, a jej członkowie spotykają się od tego czasu wyłącznie w sądach.

Social Media

Nagrody i wyróżnienia

© Wszelkie prawa zastrzeżone. Nie czytasz? Nie idę z Tobą do łóżka!

Artur Kawa 2011-2022