O naszej seksualności my Polacy rozmawiać nie potrafimy. Podejmowanie tego tematu w zdecydowanej większości przypadków budzi nerwowe uśmieszki zażenowania, powoduje konsternację lub zawstydzenie. W towarzystwie rozmowy o seksualności sprowadzamy do wulgarnych żartów czy sprośnych anegdotek. Nie ma mowy o jakiejkolwiek swobodnej wymianie myśli przy rodzinnym stole. Jesteśmy zaściankiem nie tylko Europy ale i świata. A dzięki nowelizacji ustawy Prawo Oświatowe możemy ten nasz społeczny kompleks jeszcze bardziej pogłębić.

Choć nie zawsze tak było, ponieważ pierwsze lekcje z zakresu edukacji seksualnej w Polsce odbywały się już na początku XX wieku za sprawą pedagoga i geografa – Wacława Jezierskiego, czy działaczki społecznej – Izabeli Moszczyńskiej. Już w 1905 roku wydano pierwszy polski poradnik seksuologiczny pt. „Z docieków nad życiem płciowem” pióra Stanisława Kurkiewicza. Co więcej – tuż po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego wydaje zarządzenie „Do dyrekcji szkół średnich. Wskazania zdrowotne”, w którym mówi wprost o edukacji seksualnej. Potem mieliśmy Boya-Żeleńskiego, Budzińską-Tylicką, Wisłocką, Lwa-Starowicza czy Izdebskiego.

No, właśnie… To co poszło nie tak?

Ja wspominam relatywnie negatywnie cały proces edukacyjny, począwszy od szkoły podstawowej, poprzez szkołę średnią, na niektórych kierunkach studiów kończąc. Pierwsze (i chyba jedyne) zajęcia dotyczące seksualności człowieka w podstawówce zakładały informacje na temat dymorfizmu płciowego naszego gatunku. Przez tę lekcję nauczycielka przemknęła z galopem, nie pozwalając na zadawanie pytań. Koleżanki i koledzy z klasy podśmiewali się pod nosami na widok ryciny przedstawiającej nagą parę, która nie była bardziej nadzwyczajna niż wizerunki ludzi wydrukowane na złotej płytce, którą przyczepiliśmy do sondy Voyager wystrzelonej w kosmos w nadziei na spotkanie obcych cywilizacji. Jednak był to moment, w którym „na legalu” oglądaliśmy nagość. I to było sensacyjne, jednak pozbawione właściwego kontekstu, pozostawiło w mojej pamięci groteskowe wspomnienie. W każdym razie nie nauczyłem się z tej lekcji niczego przydatnego. Tak jak z późniejszych zajęć w liceum, a nawet podczas studiów na kierunku „Menedżer i animator kultury”. Prowadząca zajęcia z „Podstaw rozwoju i wychowania człowieka” nie była w stanie rzeczowo omówić kwestii podejmowanych zachowań seksualnych przez ludzi, ich negatywnych konsekwencji i ryzykownych praktyk. Przedyktowała kilka akapitów z jakiegoś reliktowego podręcznika, a resztę kazała opracować samodzielnie w domu. Odniosłem wtedy wrażenie, że jest ona bardziej zawstydzona tematem, niż studenci słuchacze.

Prawda jest taka, że na temat własnej seksualności informacje czerpałem z pornograficznych czasopism – Internetu wówczas nie było – oraz z książek dla dorosłych. W międzyczasie były jeszcze filmy na VHS, które oglądaliśmy ukradkiem z rówieśnikami z VII klasy. I to tyle. Pierwsze doświadczenia intymne wówczas wyglądały pokracznie i pozostawiały uczucie wstydu, zdziwienia i rozczarowania, że nic co dotychczas widzieliśmy, nie okazywało się takie jak w obrazku.

W tej chwili trzymam przed sobą wyjątkowo potrzebną i bardzo odważną książkę autorstwa Izy Jąderek pt. „Zmieniam się. Co się ze mną dzieje podczas dojrzewania”. Autorka we wstępie podkreśla dokładnie ten sam problem poznawczy, który opisałem Wam powyżej – wspomnienia ze szkoły podstawowej i wymiana informacji między rówieśnikami na temat zmian zachodzących w ich ciałach powodowały głównie zakłopotanie czy skrępowanie.

Autorka w książce opatrzonej ilustracjami Zosi Dzierżawskiej w rzeczowy sposób przedstawia młodemu odbiorcy, że zmiany następujące w naszym młodzieńczym wyglądzie dotyczą nas wszystkich. I są absolutnie normalne. Nie należy się ich bać, nie ma potrzeby wstydzić się zadawać pytań, jeśli coś wydaje się nam niezrozumiałe.

Książka nie jest podręcznikiem, choć spokojnie mogłaby nim być. Jej treść jest podzielona na 9 sekcji, w której czytelnicy odnajdą najważniejsze informacje na temat różnic w budowie ciała, narządów płciowych. Jak wyglądają nasze ciała zanim zaczniemy dojrzewać? Że pomimo wielu podobieństw, dziewczynki i chłopcy różnią się od siebie i ich ciała mają zasadniczo odmienne funkcje.

Autorka nie boi się używania takich określeń, jak namiot, polucje, miesiączka, kalendarzyk, cipka czy penis. Rzeczowo przeprowadza młodego czytelnika przez zagadnienia związane z gospodarką hormonalną, które zaczynają bądź już zachodzą w ich organizmach. I z czym się to wiąże. Odpowiada na pytania po co nam owłosienie w miejscach intymnych i dlaczego piersi się powiększają. Treść jest zawsze wzbogacona subtelnymi ilustracjami, które nie przywodzą na myśl tych zawstydzających rycinek z podręcznika do biologii.

Niezwykle ważny element tej książki jest także opowieść o relacjach i emocjach oraz związanej z nimi poczuciu własnej tożsamości. To temat niezwykle trudny i bardzo często pomijany czy nawet piętnowany w szkole, w rodzinie i grupach rówieśniczych. Emocje dojrzewających młodych ludzi potrafią być niezwykle burzliwe i prowadzić do dramatycznych w skutki wybuchów. Autorka zatem cierpliwie opowiada na czym polega odkrywanie własnej tożsamości w początkowej fazie poznawania siebie. Jak należy kształtować relacje wynikające z emocji, uczuć i potrzeb. Że złość wcale nie musi być objawem zła, ale jednocześnie wyjaśnia jak postawić granice złości i agresji. Tłumaczy przy tym na czym polega koleżeństwo i przyjaźń oraz jak te relacje będą oddziaływać na wzajemność i równowagę w życiu młodych ludzi. Zaznacza, że współzawodnictwo i porównywanie się z innymi może wywoływać presję i powodować powstawanie niekorzystnych stereotypów.

W treści znajdziecie:

• Moje ciało – jak są zbudowane narządy płciowe
• Dojrzewanie – jak zmienia się moje ciało
• Tożsamość, relacje i emocje – jak zrozumieć siebie i innych
• Tożsamość płciowa i seksualna – kim jestem i kto mi się podoba
• Flirt, zakochanie i inne (nie)szczęścia – jak przychodzi pierwsza miłość
• Seks (możliwie) bezpieczny – jak to robić z głową
• Ciąża, poród i rodzicielstwo – skąd się biorą dzieci
• Higiena i zdrowie – jak dbać o swoje ciało
• Świat wirtualny – jak zachować bezpieczeństwo w Internecie

Warto pamiętać, że żadna książka nie zastąpi wychowania, które młodzi ludzie odbiorą od dorosłych i które zaobserwują we własnym otoczeniu. Może jednak stać się tak, że będzie ona doskonałym uzupełnieniem dla tych, który wzrastają w bardziej purytańskich warunkach. Nie mieli szczęścia do dorosłych – rodziców, opiekunów czy nauczycieli – którzy mieli odwagę wysłuchać ich pytań, a później na nie rzeczowo i bez kpiny odpowiedzieć. W tej książce znajduje się zbiór cennych informacji i ostrzeżeń, podanych w profesjonalny i jednocześnie przystępny dla młodego człowieka sposób.

Na końcu książki znajduje się poręczny notatnik, a także tabela z numerami telefonów do najważniejszych instytucji, m. in. Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży, Telefon dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci, Telefon Zaufania Młodych, Pogotowie dla Ofiar Przemocy „Niebieska Linia”, Młodzieżowy Telefon Zaufania „PONTON” dotyczący seksualności, Telefon Zaufania dla Osób LGBT+ LAMBDA, Linia pomocy SEXED.PL dotycząca przemocy oraz Policyjny Telefon Zaufania ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.

Jeśli chcesz przekazać swojemu dziecku informacje na temat problemów dotyczących seksualności ale nie wiesz jak się za to zabrać? Kup tę książkę i podaruj w prezencie.

Jeśli próbowałeś lub próbowałaś porozmawiać z dorosłymi na tematy intymne, ale nie potraktowano Cię poważnie – zakup tę książkę. Jeśli bardzo chcesz mieć tę książkę, a nie możesz jej samodzielnie kupić – napisz do nas. Wyślę książki do pierwszych trzech młodych osób, które napiszą do mnie maila na adres nieczytasz@nieczytasz.pl

👉 więcej o książce

Grupa Twórcza Qlub Xsiążkowy

Grupę tworzyło kilka przypadkowo dobranych, sfrustrowanych indywiduów, które zapragnęły poklasku, pieniędzy i niezasłużonej sławy. I żeby ich zaprosili do telewizora. Ich współpraca przy kampanii od samego początku przebiegała bardzo źle z powodu wielowektorowej, odwzajemnionej nienawiści. Oraz bezinteresownej zawiści.

​Oczywiście GTQX w wyniku wielkiej kłótni na spotkaniu założycielskim przestała istnieć, a jej członkowie spotykają się od tego czasu wyłącznie w sądach.

Social Media

Nagrody i wyróżnienia

© Wszelkie prawa zastrzeżone. Nie czytasz? Nie idę z Tobą do łóżka!

Artur Kawa 2011-2022